(źródło: https://ncez.pzh.gov.pl/dla-mediow/14-03-2018-konferencja-prasowa-5-gramow-soli-jak-to-latwo-powiedziec/)
Otyłość jest jedną z chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Cierpią na nią ludzie niezależnie od wieku i płci. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) mówi o epidemii - na świecie co roku z powodów powiązanych z otyłością i nadwagą umiera kilka milionów ludzi. Eksperci szacują, że w roku 2025 co czwarta osoba na świecie (2,7 mld ludzi) może cierpieć z powodu nadwagi lub otyłości. Według danych GUS w Polsce z problemem nadmiernej masy ciała zmaga się 62 proc. mężczyzn i 46 proc. kobiet, zaś co piąty Polak jest otyły. Nadwaga i otyłość w polskim społeczeństwie stale przybiera na sile, a największa dynamika wzrostu zaburzeń odżywiania dotyczy dzieci i młodzieży.
Nadwaga i otyłość definiowane są jako nieprawidłowe i nadmierne nagromadzenie tłuszczu, które stanowi zagrożenie dla zdrowia. Otyłość można zdiagnozować za pomocą kilku wskaźników tj.: obwodu talii (OT), wskaźnika masy ciała (BMI – Body Mass Index), wskaźnika talia-biodra (WHR – Waist to hip ratio). Wskaźnik masy ciała (BMI) powyżej 25 uważa się za nadwagę, a powyżej 30 za otyłość. Otyłość podzielić możemy na 2 rodzaje: pierwotną oraz wtórną.
- Otyłość pierwotna – związana z tzw. dodatnim bilansem energetycznym – ludzie wydatkują za mało energii w porównaniu z jej ilością dostarczaną z pożywieniem.
- Otyłość wtórna – pojawia się w wyniku chorób powodujących zaburzenie równowagi metabolicznej organizmu.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała otyłość za najgroźniejszą chorobę przewlekłą. Nieleczona prowadzi do rozwoju: chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2., zespołu metabolicznego, zaburzeń hormonalnych, zwiększa również ryzyko zachorowań na niektóre nowotwory (trzustki, nerek, jelita grubego, prostaty czy raka piersi). Jest przyczyną zwyrodnienia całego układu kostno-stawowego czy nadciśnienia i miażdżycy. U osoby z poważną nadwagą wzrasta także ryzyko wystąpienia udaru mózgu oraz zawału serca.
Jedną z chorób będących konsekwencją otyłości jest nadciśnienie tętnicze - problem niemal 10 milionów Polaków. Do 2035 r. liczba pacjentów z nadciśnieniem może wzrosnąć do 14 milionów - jeśli utrzyma się tendencja do braku aktywności fizycznej, niezdrowej diety i używek.
Wymienić można kilka przyczyn narastania problemu nadwagi i otyłości. Główna to spożywanie wysokokalorycznej, przetworzonej żywności bogatej w tłuszcz (m.in. żywność typu fast food), słodycze, którymi „zajadamy” stres i nudę, zbyt niski poziom spożycia warzyw i owoców oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych.
Jednocześnie Polacy zdecydowanie zbyt mało uprawiają aktywności fizycznej, co w istotnym stopniu przyczynia się do rozwoju nadmiernej masy ciała. Szacuje się, że zaledwie 10% dorosłych uprawia formy ruchu, których rodzaj i intensywność obciążeń wysiłkowych zaspakajają potrzeby fizjologiczne organizmu. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest stale niska świadomość w zakresie potrzeb aktywności fizycznej.
Wszystko to sprawia, że liczba osób z nadwagą i otyłością z dnia na dzień rośnie. Co gorsze, sami rodzice utrwalają nieprawidłowe wzorce odżywiania i przekazują niezdrowy styl życia swoim dzieciom. Tymczasem problemu narastającej otyłości zarówno wśród dorosłych, jak i dzieci oraz młodzieży nie wolno lekceważyć.
Włączenie odpowiedniej diety bogatej w warzywa i owoce oraz aktywne spędzanie wolnego czasu to podstawa zmian gwarantujących utrzymanie szczupłej sylwetki, a co za tym idzie zdrowia.
Według danych WHO 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej w tygodniu wystarczy, aby zmniejszyć ryzyko występowania chorób serca o ok. 30%, cukrzycy o 27%, a ryzyko raka piersi lub jelita grubego o 21-25%. Ponadto ruch obniża ryzyko wystąpienia udaru mózgu, nadciśnienia czy depresji.
Obok aktywności fizycznej drugim czynnikiem mającym wpływ na nadwagę i otyłość jest dieta. Instytut Żywności i Żywienia opracował zasady zbilansowanej diety ograniczające ryzyko powstania otyłości: spożywaj posiłki regularnie (4-5 posiłków co 3-4 godziny); zmniejsz spożycie tłuszczów zwierzęcych i cukru; zwiększ spożycie warzyw i owoców, również roślin strączkowych i orzechów; ogranicz spożycie mięsa do 0,5 kg tygodniowo, szczególnie tłustego, a zwiększ spożycie chudego mleka i produktów mlecznych; unikaj alkoholu.
Leczenie otyłości będzie prostsze, we wrześniu br. weszło bowiem w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie programu pilotażowego dotyczącego kompleksowej opieki specjalistycznej nad osobami leczonymi z powodu otyłości olbrzymiej KOS-BAR. Z programu skorzystać będą mogły osoby, których wskaźnik BMI wynosi 35 lub więcej.
(źródło: https://www.gov.pl/web/psse-wieliczka/24-pazdziernika--dzien-walki-z-otyloscia)
15 października – Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi
https://www.gov.pl/web/psse-walcz/15-pazdziernika--europejski-dzien-walki-z-rakiem-piersi
Od 1985 roku październik jest miesiącem walki z rakiem piersi, obchodzonym przez międzynarodowe organizacje prozdrowotne. Dodatkowo 15 października obchodzimy Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi. To okazja, aby zwrócić szczególną uwagę na profilaktykę i w razie potrzeby umówić się na badania.
W Polsce rak piersi stanowi ok. 23-25% przypadków nowotworów u kobiet.
Nowotwory piersi
Nowoczesne metody leczenia raka piersi przynoszą coraz lepsze skutki. Wczesne wykrycie raka piersi daje duże szanse na całkowite wyleczenie. Nawet w bardziej zaawansowanych stadiach rozwoju raka można dopasować kurację, tak aby zapewnić pacjentce maksymalny komfort życia i zachowanie aktywności.
Określenie „rak piersi” w rzeczywistości może dotyczyć różnych typów nowotworu. Dla możliwie najlepszych efektów ważne jest dostosowanie planu leczenia do indywidualnych potrzeb pacjentki. Dlatego podstawą diagnostyki jest określenie typu i stadium zaawansowania nowotworu.
Badanie piersi
Podstawą profilaktyki jest samodzielne badanie piersi, które każda kobieta powinna wykonywać regularnie raz w miesiącu, w tym samym dniu cyklu, najlepiej kilka dni po zakończeniu miesiączki. Jeśli w czasie badania zauważalne są jakiekolwiek niepokojące objawy, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Większość zmian wyczuwanych podczas samodzielnego badania jest niegroźna, ale nawet złośliwe nowotwory, wykryte na wczesnym etapie, są w ogromnej większości w pełni wyleczalne.
Co może zaniepokoić podczas samobadania piersi?
- zmiana wielkości i kształtu piersi, która nie ustąpiła po miesiączce,
- guzki lub zgrubienia wyczuwalne w piersi lub pod pachą (zwykle niebolesne),
- zmiana koloru skóry piersi,
- wciąganie skóry piersi,
- pomarszczenie lub łuszczenie skóry piersi,
- zmiany w obrębie brodawki piersi.
Mammografia
Bardzo często pierwsze etapy rozwoju choroby przebiegają bezobjawowo. Tym ważniejsze jest zatem pilnowanie kalendarza badań profilaktycznych. Jeśli jesteś kobietą w wieku 50-69 lat, pamiętaj o regularnej mammografii, wykonywanej w Polsce bezpłatnie i bez skierowania. To metoda, która daje wymierne rezultaty w wykrywaniu wczesnych stadiów choroby i znacząco wpływa na zmniejszenie liczby zgonów. Jeśli w ciągu ostatnich dwóch lat (lub roku, o ile masz pisemne wskazanie do częstszych badań) nie wykonywałaś mammografii, po prostu zgłoś się do poradni i ustal termin badania. Jeżeli w twojej okolicy nie ma poradni stacjonarnej, możesz zbadać się w mammobusie. Na badanie weź ze sobą dokument tożsamości i zdjęcia z poprzednich mammografii.
Sprawdź listę poradni stacjonarnych. -https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/ProgramyProfilaktyczne
Sprawdź, kiedy mammobus przyjedzie do twojej miejscowości. https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/zbadaj-piersi-mammobus-przyjedzie-do-ciebie
Czynniki rozwoju raka piersi są złożone, jednak do najważniejszych należą:
- płeć – 99% zachorowań na raka piersi dotyczy kobiet
- wiek – najwięcej zachorowań występuje wśród kobiet po 50 roku życia,
- obciążenie genetyczne– zwiększone ryzyko wystąpienia raka piersi związane jest zwykle z mutacjami w genach BRCA1 i BRCA2. Występują one u około 3-5% kobiet,
- czynniki hormonalne: wieloletnie stosowanie hormonalnej terapii zastępczej w przebiegu menopauzy,
- nadwaga i otyłość,
- mała aktywność fizyczna,
- regularne i częste spożywanie alkoholu,
- częste spożywanie pokarmów bogatych w tłuszcze nasycone.(źródło: https://www.gov.pl/web/psse-gniezno/nie-daj-sie-rakowi--pamietaj-o-badaniach)
https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/profilaktyka-raka-piersi
W ramach projektu „AKCELERATOR ROZWOJU Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach”
o numerze POWR.03.05.00-00-Z212/18 zrealizowano warsztaty psychologiczne dla kierunków: Kryminologia, Prawo oraz Pedagogika Wczesnoszkolna i Przedszkolna dla 160 studentów.
CELEM WSPARCIA była: Poprawa umiejętności komunikacyjnych w sytuacji zwiększonego stresu i poziomu lęku; radzenie sobie z barierami komunikacyjnymi związanymi z izolacją i ograniczeniem kontaktów społecznych, radzenie sobie ze stresem w sytuacji trudnych relacji interpersonalnych.